09.12.2024 Kişisel Gelişim

Medya Okuryazarlığı Nedir?

Ümit Önal

Türk Telekom İçerik Ekibi

Sosyal medya platformlarının hızla yaygınlaşması ve hayatımızın her alanında etkili hale gelmesi, doğru bilgiye ulaşmayı her zamankinden daha zor bir hale getirdi. Özellikle sosyal medya üzerinden yayılan yanlış bilgi, bireylerin algısını yönlendirebiliyor ve zaman zaman toplumda kaosa sebep olabiliyor. Bu durum, bilgiye eleştirel bir gözle yaklaşmayı ve medyanın sunduğu içerikleri doğru analiz edebilmeyi zorunlu kılıyor. İşte tam da bu noktada, medya okuryazarlığı kavramı devreye giriyor. Peki, medya okuryazarlığı nedir ve neden bu kadar önemlidir?

Görsel, işitsel, dijital ya da basılı medya unsurlarına erişebilme ve bunları doğru bir şekilde yorumlayabilme yeteneği; “Medya okuryazarlığı nedir?” sorusuna yanıt olarak verilebilir. Elde edilen verilerin eleştirel bir bakış açısıyla doğru şekilde okunabilmesi medya okuryazarlığının temelini oluşturur.

Medya okuryazarlığının amacı kişiye dijital dünyanın sunduğu verilerin doğru ya da yanlış oluşunun kontrol edilebilmesi yeteneğinin kazandırılmasıdır. Medyada görülen her şey her zaman doğru olmayabilir ya da verilen bilgiler bir bütünü tamamen yansıtmayabilir. Böyle durumlarda medya okuryazarlığı sayesinde bilgilerin doğruluk ve yanlışlıkları daha kolay bir şekilde tahmin edilebiliyor ve yanlış yönlendirmelerden kaçınmak daha kolay bir hale gelebiliyor.

Medya Okuryazarlığı Tanımı

Medya okuryazarlığı tanımı medya tarafından kişilere aktarılan mesajları doğru bir şekilde analiz etme ve değerlendirme becerisi olarak kabul edilir. Medyanın sunduğu her veriyi sorgulamadan kabul etmek yerine elde edilen verilerin üzerine düşünülmesi ve bu verilerin etraflıca değerlendirilmesi kavramları önem kazanıyor. Bu becerilerle medyadan elde edilen doğru ve yanlış bilgilerin ayırt edilebilmesi ve bilinçli bir medya tüketicisi olmak amaçlanıyor.

Medya Okuryazarlığı Özellikleri

Medya okuryazarlığı özellikleri birçok kişinin merak ettiği konulardan. İyi bir medya okuryazarının özellikleri şu maddelerle özetlenebilir:

  • Medya okuryazarı, medya araçlarına hakim olur; gazete, televizyon, radyo, internet gibi organları bilir ve takip eder.
  • Medya araçlarına nasıl ulaşacağını bilir.
  • Medyanın sunduğu mesajları değerlendirir ve bu mesajları çözümleme yeteneğine sahiptir.
  • Bilgiye ulaşma konusunda sorun yaşamaz, hangi bilgiye nereden ulaşacağı konusunda bilgi sahibidir.
  • Elde ettiği bilgiler üzerinden doğru-yanlış bilgileri ayırt edebilir.
  • Bir bilginin doğrulanabilmesi konusunda yetkinliğe sahiptir.

Medyayı kullanma konusunda yetkindir, sosyal medyayı etik bir şekilde kullanır. Medya okuryazarlığı önemi kişilerin kendilerine sunulan her veriyi doğru kabul etmeme ve sorgulama yeteneğini güçlendirme özelliklerinde ön plana çıkıyor. Eleştirel düşünme yeteneklerinin gelişimine katkıda bulunan medya okuryazarlığı kişilerin güvenliğini sağlama konusunda da büyük bir önem taşıyor. Özellikle dijital medyanın doğru bir şekilde kullanılabilmesi kişilerin bilgilerinin güvende kalabilmesi konusunda kritik.

Dijital Dünya ve Medya Okuryazarlığı

"Dijital medya okuryazarlığı nedir?" sorusu, dijital medyanın gün geçtikçe yaygınlaşması ve değer kazanması nedeniyle ilgi çeken sorular içinde. Dijital medya okuryazarlığı diğer medya okuryazarlığı ile aynı şekilde tanımlanabilir. Kişilerin dijital medya araçları, sosyal medyalar ve diğer internet siteleri üzerinden elde ettikleri verileri doğru bir şekilde okumasına dayanıyor.

Diğer medya çeşitlerinin aksine dijital medyada bilgi kirliliğinin daha fazla olması, filtrelerin yetersizliği ve bilgilerin yayılma hızının yüksek oluşu bu alanda medya okuryazarlığını daha önemli bir hale getiriyor. Sosyal medyada bilgilerin yayılma hızına karşın bilinçli bir medya okuryazarı hangi bilgilerin doğru olduğunu daha kolay bir şekilde ayırt edebiliyor. Dijital medyada onaylanmış doğru kaynaklardan bilgi edinmek, bilgi kirliliğini önlemek için dijital medya kullanıcılarına fayda sağlayabiliyor.