27.11.2023 Teknoloji

Akıllı Şehir ve Akıllı Şehir Uygulamaları Hakkında Her Şey

Ümit Önal

Türk Telekom İçerik Ekibi

Yaşam kalitesi yüksek, sürdürülebilir ve güvenli şehirler inşa etmek amacıyla hayata geçirilen şehirler uygulamaları “Akıllı şehir uygulaması nedir?” sorusuna cevap olarak verilir. İnsan yaşamının kalitesini arttırmak akıllı şehir ve akıllı şehir uygulamalarının ilk hedefidir. Akıllı şehirler ile modern, verimli, rekabetçi, fonksiyonel ve sürdürülebilir bir gelecek amaçlanır. Akıllı şehirler ileri yaşamsal teknolojilerle desteklenerek tasarlanır.

Akıllı Şehir Nedir?

Akıllı şehirler, teknoloji ve veri kullanımını optimize ederek yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen kentsel alanlardır. İnternet, veri analitiği ve dijital altyapı gibi araçlarla trafik, enerji, güvenlik gibi alanlarda verimlilik sağlarlar.

Planlama, yönetim, güvenlik, ulaşım ve düzenleme geleneksel ciddi problemler hâline gelmeye başladı. Bu duruma sebep olan pek çok farklı etken bulunuyor. Türkiye'nin sürekli olarak göç alan bir ülke olması ve bunun yanı sıra nüfusun sürekli olarak artması şehirlerde yaşamı zor hâle getiriyor.

Teknoloji çağı olarak ele alınan 21. yüzyılda şehirlerin daha verimli olması adına gündeme gelen akıllı şehir uygulamaları farklı çalışmaların bir arada yürütüldüğü ve şehir hayatına daha konforlu hâle getirmeyi amaçlayan çalışmalar olarak ele alınır.

Şehir planlamalarının geleceğe yönelik yapılmasına bağlı olarak akıllı çözümlerin gerekliliğinin ortaya çıkması “Akıllı kent uygulaması nedir?” sorusuna yanıt olarak verilebilir. Akıllı kentler sonucunda yaşam kalitesinin arttırılması hedeflenir. Günümüzde akıllı şehirler hem ekonomik hem sosyal kalkınmanın temel unsurlarından biri hâline gelmiştir.

Akıllı Şehirler ile Sürdürülebilir Bir Hayat Mümkün mü?

Teknolojik ve dijital çağı göz önünde bulundurarak tasarlanan ve hayata geçirilen şehirler, “Akıllı şehirler nedir?” sorusuna yanıt olarak verilebilir. Akıllı şehirlerin sahip olduğu pek çok farklı özellik bulunur. Bunların başında ise akıllı şehirlerin sürdürülebilir olması gelir.

Teknoloji ve ilgili yaşam kalitesi, çevre ve yönetim gibi konularda aranan çözümlere sonuç sunan akıllı şehir uygulaması yeni teknolojiler ve sürdürülebilir yaklaşımlar ile tasarlanır. Böylelikle ihtiyaçları öngörerek hayata değer katmayı amaçlar. Sürdürülebilir şehirlerde yaşamak çevreye verilen zararın minimize edilmesi adına da önemli bir rol oynar. Nüfusun artması her sektörde yapılan üretimlerin daha yoğun bir ihtiyaç hâline gelmesine yol açar. Buna bağlı olarak hemen her sektörde üretim çok daha hızlı bir hâl almaya başlar. Üretimin hızlanması hammadde tüketiminin de aynı oranda hızlanmasına yol açar. Hammaddelerin kontrolsüz ve bilinçsiz bir şekilde tüketilmesi çevreye verilen en büyük zararların başında gelir.

Yaşadığımız evlerde, çalıştığımız ofislerde ya da yaptığımız alışverişler çevreye karşı yeterince bilinçli olmamız gerekir. Bu durum bir topluluk olarak hayatımızı sürdürdüğümüz şehirler için de geçerlidir. Akıllı şehirler çevreye karşı yeterince bilinçlidir, hammadde ihtiyacının daha az seviyede olmasını sağlarken hammaddelerin bilinçsiz şekilde tüketilmesine engel olmayı amaçlar.

Akıllı şehirlerin sahip olmaları ve paydaşlarına sunmaları gereken özellikler arasında:

  • Coğrafi bilgi sistemleri,
  • Afet ve acil durumlara dair kriz yönetimi,
  • Akıllı ve teknolojik altyapı,
  • Veri dolaşımını sağlamaya yarayan ücretsiz Wi-Fi ve iletişim teknolojileri,
  • Bilgi güvenliği, toplu taşıma ve araç paylaşım uygulamaları,
  • Trafiğin azaltılmasını sağlayan akıllı çözümler ve akıllı park alanları,
  • Enerji ve aydınlatmanın temiz hâle getirilmesi,
  • Akıllı yönetim ve ekonomi,
  • Güvenlik,
  • Atık toplamaya dair akıllı çözümler yer alıyor.

Dünyadan Akıllı Şehir Örnekleri

“Akıllı şehir uygulamaları nelerdir?” sorusuna dünyadan pek çok farklı örnek verilebilir. Amsterdam, Barselona, Londra, Polonya, Dubai, Stockholm, Singapur, New York, Moskova, Kiev, Kopenhag, Manchester, Oslo ve Şangay gibi pek çok kent dünyada akıllı şehir özellikleri taşıyan şehirler arasında bulunur.

Buna bağlı olarak Türkiye'de akıllı şehir uygulamaları da merak edilmeye ve araştırılmaya başlandı. Türkiye'de akıllı şehir çalışmalarının büyük bir hızla arttığını söylemek gerekir. Buna bağlı olarak İstanbul, İzmir, Gaziantep, Kayseri, Ankara, Trabzon ve Bursa gibi illerde akıllı şehir uygulamalarına yatırım yapıldığını da dile getirilebilir. Yeni nesil şehircilik anlayışına uygun çözümlerle Türkiye’nin en büyük akıllı şehirler projelerine liderlik ediyoruz. Yeni Nesil Şehirler projesinin kapsadığı şehir sayısı Edirne, Aksaray, Mersin, Düzce, Karaman, Kars, Kocaeli, Elazığ, Antalya, Kütahya, Kırşehir, Denizli ve Konya’nın ardından Osmaniye’nin de eklenmesiyle 14’e ulaştı. Hedefimiz, Türkiye’nin 81 ilini de akıllı şehir teknolojileriyle tanıştırarak sürdürülebilir şehirler inşa etmektir.

Dolayısıyla dünyada akıllı şehir örnekleri olarak sunulabilecek farklı şehirler bulunur. Akıllı şehir uygulamaları ülkelerin gelişmesine katkıda bulunur. Sürdürülebilir bir yaşamı mümkün hâle getirmek gibi çok önemli bir amaca sahiptir. Bütün dünya ülkelerinin akıllı şehir uygulamalarına gerekli yatırımı yapması gerekir. Akıllı şehir uygulamaları yalnızca şehir içerisinde yaşayan vatandaşlar için değil dünyanın geri kalanı ve ekolojik denge için gereklidir.

Akıllı Şehirler Ne Gibi Avantajlar Sunar?

Doğal kaynakların daha verimli şekilde kullanıldığı şehirler “Akıllı şehir ne demek?” sorusuna yanıt olarak verilebilir. Akıllı şehirler sayesinde çevresel ayak izi minimize edilir. Bu durum insanlığın ekolojik dengeye verdiği zararın daha az seviyede olmasını ve önlenmesini sağlar.

Akıllı şehirler ile birlikte veriye dayalı mekanizmalar artar. Veriye dayalı karar verme mekanizmalarının inşa edilebilir olması insan yaşamındaki en önemli gelişmelerden biridir. Böylelikle gelişmiş vatandaş ve yönetim etkileşimi maksimum seviyeye ulaşır. Kamu hizmetlerinin verimi artar. Bu durum daha güvenli ve katılımcı topluluklar oluşturma konusunda önemli bir rol oynar. Ulaşım ve altyapının geliştirilmiş olmasını sağlar.

Dijital eşitlik ve iş gücü katılımı akıllı şehir özellikleri arasında yer alır. Şehirlerin ekonomik kalkınma fırsatları elde etmelerini sağlayan akıllı şehirler hem vatandaş hem şehir hem dünya için önemlidir. Dolayısıyla sunduğu avantajların uzun bir listeye sahip olduğu söylenebilir.

Akıllı Şehir ile Ne Amaçlanır?

Akıllı şehirlerin amaçları arasında şunlar vardır:

  • Fiziksel, sosyal ve dijital planlamanın birlikte ele alınabiliyor olması amaçlanır.
  • Şehirlerin yalnızca mevcut değil gelecek beklentisi ve problemlerinin öngörülerek anlaşılması gerekir.
  • Meydana gelebilecek zorluklara dair sistematik, atik ve sürdürülebilir çözümler sunulabilir olmalı.
  • Şehir içi organizasyonel yapılar arası etkileşimin sağlanarak hizmet sunumunun bütünleşik ve yenilik üretme potansiyelinin ortaya çıkması bulunur.

Akıllı şehirler, şehirlerin geleceğinin daha statik bir yaklaşıma sahip olmasını değil daha çok teknoloji ve verinin yenilikçi bir kullanıma sahip olmasını amaçlar. Dolayısıyla teknolojik yeniliklerin ve faydaların şehirlerde aktif olarak kullanılmasını sağlayan projeler “Akıllı şehir projesi nedir?” sorusuna yanıt olarak verilebilir.

Akıllı Şehir Yaklaşımları

Akıllı şehir yaklaşımları ile varlıklar ve kaynakların verimli şekilde yönetilmesi amaçlanır. Bu amaç doğrultusunda kullanılan bilgiler saklanmaya çalışılır. Saklamak için ise çeşitli elektronik veri toplama sensörleri kullanılır.

Elektronik veri toplama sensörleri akıllı şehir yaklaşımlarına dair en önemli özelliklerden biridir. Günümüzde Türkiye’nin pek çok şehrinde görülebilecek olan akıllı uygulamalar şehre dair yaşamı kolaylaştıran aplikasyonlardır. “Akıllı kent uygulaması nasıl kullanılır?” sorusuna verilmesi gereken yanıt uygulamaya göre değişkenlik gösteriyor olabilir. Ancak temelde kullanım amacı birbiriyle benzerdir.

Akıllı kent uygulamalarında bir şehre dair gerekli görülebilecek bütün etken ve faktörler bir uygulamaya sığdırılır. Uygulamalarda acil ihtiyaç duyulabilecek eczane ya da market gibi konumlar, trafik ve ulaşım kaynaklarına dair belgeler ve veriler yer alır. Vatandaşların bilgileri akıllı kent uygulamaları tarafından kaydedilir. Böylelikle vatandaşın her seferinde vakit kaybederek tekrar giriş yapmasına duyulan ihtiyaç minimize edilir.

Bu uygulamalar ile elde edilmeye çalışılan çeşitli avantajlar bulunur. Uygulamalar tasarımcılar ve akıllı şehir uzmanlarından oluşan uzman ekipler tarafından gerçekleştirilir. Bu doğrultuda “Akıllı şehir uzmanı nedir?” sorusuna yanıt olarak akıllı şehirlerin planlanması ve hayata geçirilmesi konusunda rol oynayan kişiler olduklarına dair bilgi vermek mümkündür.

Türk Telekom, yapay zekâ ve IoT (Nesnelerin İnterneti) teknolojilerini kullanarak şehirlerin daha akıllı ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar. Bu yenilikçi yaklaşım; özellikle trafik yönetimi, kamu güvenliği, enerji yönetimi ve çevre koruma gibi alanlarda dikkat çekici sonuçlar ortaya koyar.

Yeni Nesil Şehircilik İnisiyatifi kapsamında gerçekleştirilen bu projeler, kentlerin karşılaştığı çeşitli sorunlara yenilikçi çözümler sunar. Örneğin, akıllı ulaşım sistemleri sayesinde şehirlerde trafik akışı optimize edilirken kaza oranları ve yol çalışmalarından kaynaklanan gecikmeler azalır. Bu hem zaman hem enerji tasarrufu anlamına geliyor ve şehir sakinlerinin yaşam kalitesini doğrudan etkiler.