Türk Telekom Blog

İnternet üzerinden iletişim, gün geçtikçe daha kolay teknolojilerle evrilerek en pratik halini kazanıyor. İnternetin ilk kullanım yıllarında IP adresi ile bilgisayar etkileşimi kolay oluyordu fakat internetin artan kullanımı, IP adresiyle bu işi yapmanın zamanla daha zahmetli olmasına sebep oldu. Bu nedenle daha hatırda kalır adresler yani bir diğer ismiyle DNS kullanımı bu soruna çözüm olarak bulundu. Peki, internetin olmazsa olmazı DNS nedir?

DNS internet üzerinden iletişimi sağlayan araçlardan biri oluyor. “DNS açılımı nedir?” sorusuna “Domain Name System” olarak cevap verilebiliyor. DNS, internet bölümlerinin iletişimini organize ederek kolaylaştırmayı hedefliyor. DNS hakkında daha fazla bilgi öğrenmeniz için size 7 Adımda DNS kılavuzu niteliğinde bir yazı derledik. Okumaya devam edin!

1) DNS Nedir?

DNS nedir? Ne işe yarar? soruları internet severler tarafından merak ediliyor. “Alan isimlendirme sistemi” manasına gelen DNS, kısaca internetin telefon rehberi olarak aktarılabiliyor. İnsanlar telefon rehberinde isim kullanırken, bilgisayarlar numara kullanırlar. DNS ile alan adları IP(sayısal değer) adresine çevrilerek tarayıcıların internet varlıklarına erişmesi mümkün hale geliyor.

Kullanıcı bir web sitesine alan adını girerek ulaşım sağlarken bir dizi DNS adımı gerçekleşiyor. Bu adımlar genellikle saniyeler içerisinde gerçekleştiği için kullanıcılar DNS çalışmasını farketmiyorlar. DNS hizmetinde bir aksilik oluştuğunda ise internet hizmetinde de aksilikler yaşanabiliyor. Böyle olumsuzluklarla karşılaşmamak için güvenilir bir DNS hizmet sunucusu tercih edilmesi gerekiyor. Türkiye’nin lider bilgi ve iletişim teknolojileri şirketi Türk Telekom bu hizmeti de bünyesinde barındırarak kullanıcı memnuniyetini önemsiyor.

2) DNS İşlevleri Nelerdir?

DNS’nin temel işlevi, akılda kalıcı ve kolay kullanılabilen alan adlarını IP adreslerine dönüştürmek oluyor. Eğer DNS kullanımı bulunmasaydı girilmek istenen web sitelerinin sayısal olarak IP adresinin ezbere bilinmesi gerekebilirdi. DNS bu durumu kolaylaştırarak basit bir şekilde sadece alan adını ezberlemenin yeterli olmasını sağlıyor. Sahip olduğu işlevler ile internet ortamındaki pratikliği ön plana çıkarıyor:

• Alan adı çözümleme
• Sunucu adı çözümleme
• IP adresi yönlendirme
• e-Posta yönlendirme
• Güvenli Kullanma

3) DNS Çalışma Prensibi

DNS, internet üzerindeki verilere ulaşmak için kullanılan alan adlarını IP adresine döndürme prensibi üzerine çalışan bir sistem. Bu çalışma birkaç adımda gerçekleşiyor. DNS çalışma süreci kısaca şu şekilde aktarılabiliyor:

• Kullanıcı tarafından talep edilen alan adı girilerek başlıyor.
• Girilen alan adını çözmek için tarayıcı tarafından DNS sorgusu yapılıyor.
• DNS sunucusu, kendi önbelleğinde yer alan bilgiler ışığında girilen alan adını IP adresini bulma çalışmaları başlatıyor. Eğer önbellekte bulunmazsa kök sunucularına başvuruluyor. Bu sunuculardan IP adresleri alınarak işlem devam ediyor.
• Bulunan IP adresleri kullanıcıya iletilerek web sitesine erişim sağlanıyor.

DNS yönlendirme işlemi ile kullanıcılar talep ettiği siteye kolaylıkla ulaşım sağlayabiliyor. Peki, DNS yönlendirme ne kadar sürer? DNS yönlendirme, her ne kadar detaylı görünse de anlık olarak hızla gerçekleşiyor. Hızlı işlem süreci ile pratik bir erişim sağlıyor.

4) DNS Sunucu Türleri

İnternetin temel yapı taşlarından biri olan DNS, insanların algılayabileceği alan adlarını bilgisayarların algılayabileceği alan IP adreslerine dönüştürüyor. Web sayfası yükleme süreci olarak adlandırılan bu süreçte 4 yaygın DNS sunucusu karşınıza çıkabiliyor. DNS sunucuları geniş yelpazede hizmet veriyor fakat en yaygın olanları yukarıdaki maddelerde bulunuyor. Özel amaçlı DNS’ler ile istenilen hizmetler kolaylıkla alınabiliyor.

Bu sunucular detaylı olarak:

• Kök DNS Sunucuları (Root DNS Servers): Üst seviye bir sunucu olan kök DNS sunucusu, “.com,.org, .net” gibi alan adlarını yönetiyor.
• Alt Alan Adı Sunucuları: Seçilmiş bir alan adının IP adresini bulan sunuculardır.
• Yerel DNS Sunucuları: İnternet sağlayıcısı veya kullanıcının bulunduğu ağ aracılığıyla sağlanan DNS sunucular olarak, hızlı cevap sağlama konusunda ideal oluyorlar.
• Özel DNS Sunucuları: Özel ağlar için kullanılan sunucular oluyorlar.

5) DNS Ayarları Değiştirme ve Temizleme

“DNS neden değiştirilir? ve DNS nasıl değiştirilir?” soruları, pek çok internet kullanıcısının merak ettiği sorulardan. Performansın optimize edilmesi, güvenliğin arttırılması, internet yasaklarını aşma, filtreleme, kesintisiz kullanım ve daha pek çok nedenle DNS ayarları değiştirmek istenebiliyor. “DNS ayarları nereden değiştirilir?” sorusunu sizler için araştırdık.

Öncelikle işletim sistemine veya cihazın ağ ayarlarına giriş yapmak gerekiyor. Bu alanda kullanılmak istenilen ağ seçilerek işleme devam ediliyor. Seçilen ağın cihaz işletim sistemlerine göre (Android veya Windows gibi) farklı sekmeleri bulunabiliyor. Ağ seçildikten sonra özellikler veya gelişmiş seçeneklerine tıklayarak DNS ayarlarına giriş yapılması gerekiyor. DNS değiştirme veya yeni adres ekleme tuşlarına basarak yeni bilgiler giriliyor.

Bunun yanı sıra modemden DNS değiştirme işlemini de yapabilirsiniz. Modemden DNS değiştirme için tarayıcınıza 192.168.1.1 gibi bir adres girerek modem arayüzüne ulaşım sağlamak gerekiyor. Sonrasında kullanıcı adı ve şifre girerek ayarlar kısmından DNS ayarları seçiliyor. DNS ayarları sekmesinde istenilen DNS sunucularının adresi girilerek işlem tamamlanmış oluyor.

“DNS nasıl değiştirilir?” sorusu kadar “DNS nasıl temizlenir?” sorusu da bir o kadar merak ediliyor. DNS temizleme için farklı işletim sistemlerinde farklı aşamalar mevcut oluyor. Belirlenen alana belirlenen kodlar girilerek DNS temizleme işlemi gerçekleştirilmiş oluyor.